Trên thực tế, đất là tài nguyên hữu hạn và con người cần chủ động gìn giữ, bảo vệ đất. Đặc biệt là trong giai đoạn vấn đề ô nhiễm môi trường đất ngày càng phức tạp và nghiêm trọng như hiện nay. Chính vì thế, quan trắc môi trường đất được xem là giải pháp bước đầu góp phần bảo vệ hệ sinh thái (bao gồm cả con người). Vậy chương trình quan trắc môi trường đất diễn ra thế nào? Cùng MT Group tìm hiểu ngay sau đây!
1. Tầm quan trọng của việc quan trắc môi trường đất
Trong những năm gần đây, do tác động tiêu cực từ điều kiện từ nhiên và con người, môi trường đất ngày càng thay đổi cả đặc tính, tính chất theo chiều hướng xấu đi. Rất nhiều vùng đất đang dần bị chua hoá, bạc màu, cạn kiệt chất dinh dưỡng, xói mòn, xâm nhập mặn,... Và một trong những lý do điển hình dẫn đến tình trạng này là thói quen lạm dụng phân bón hoá học, thuốc bảo vệ thực vật của người dân. Dù chúng mang lại giá trị kinh tế cao nhưng đổi lại sẽ gián tiếp khiến đất bị axit hoá, thoái hoá và chất lượng kém hơn trước. Ngoài ra, đất còn bị thoái hóa, xuống cấp do ô nhiễm chất độc từ các chất thải của con người như rác thải, nước thải trong sinh hoạt hàng ngày hay từ hoạt động sản xuất công nghiệp.
Tham khảo: báo giá quan trắc môi trường tự động
Tham khảo: lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động
Quan trắc môi trường đất là giải pháp bước đầu góp phần bảo vệ môi trường đất
Trước thực trạng đau lòng này, hệ sinh vật có trong tự nhiên cũng bị đe doạ khi mất đi môi trường sống tốt và nguồn thức ăn sạch do ảnh hưởng nghiêm trọng từ quá trình canh tác lạc hậu, sử dụng quá mức các hoá chất độc hại và xả thải bừa bãi, vô tổ chức. Vậy nên, con người cần đưa ra các giải pháp cả cấp thiết và lâu dài để cải thiện chất lượng đất, điển hình là phương pháp quan trắc môi trường đất.
2. Quy trình quan trắc môi trường đất bao gồm những gì?
Chương trình quan trắc môi trường đất bao gồm các hoạt động sau đây:
2.1 Thiết kế chương trình quan trắc môi trường đất
Thiết kế chương trình quan trắc môi trường đất cần được đơn vị có thẩm quyền phê duyệt
Về vấn đề thiết kế chương trình quan trắc môi trường đất, chương trình sau khi thiết kế xong cần được cấp có thẩm quyền hoặc cơ quan quản lý chương trình quan trắc chính thống phê duyệt, chấp thuận bằng văn bản rõ ràng. Và căn cứ vào mục tiêu quan trắc môi trường đất, khi thiết kế chương trình quan trắc cần xác định rõ đó là kiểu quan trắc môi trường nền hay là quan trắc môi trường tác động.
Tham khảo: thiết bị đo bụi
Tham khảo: thiết bị đo và phân tích khí thải
2.2 Xác định thông số quan trắc môi trường đất
Sau khi đã thiết kế chương trình quan trắc môi trường đất, cần tiến hành xác định các thông số quan trắc môi trường đất:
- Cần căn cứ vào dự án quan trắc môi trường đất là quan trắc khu dân cư, cơ sở sản xuất hay nhà máy để xác định rõ vị trí, từ đó lựa chọn thông số và địa điểm quan trắc chính xác.
- Trong quá trình quan trắc nền cần chọn những thông số phản ánh đặc trưng cho môi trường đất, điển hình là hiện trạng, quá trình và nhân tố tác động lên môi trường đất đó.
- Nếu quan trắc môi trường tác động cũng cần chọn các thông số tương ứng và phù hợp với những điểm đặc thù cụ thể về môi trường đất đó.
- Lưu ý rằng thông số quan trắc môi trường đất được chia thành 2 nhóm bao gồm: Nhóm thông số biến đổi chậm (thành phần, khả năng trao đổi cacbon hữu cơ, cation, tổng kali, nitơ tổng, nitơ,...) và Nhóm thông số biến đổi nhanh (cation trao đổi, chất độc, phân bón, ion hòa tan, thuốc bảo vệ thực vật,...)
- Khi xác định thông số quan trắc môi trường đất cần lưu ý rằng: Các thông số quan trắc cần tương ứng với mục tiêu của chương trình quan trắc môi trường đất, do đó cần phân tích tính chất vật lý và sinh học. Theo đó, thông số vật lý bao gồm: Thành phần cơ giới, độ ẩm, độ xốp của đất, kết cấu đất, khả năng thấm nước, tỷ trọng,.... Còn thông số hoá học bao gồm: Độ pH, chất hữu cơ, độ dẫn điện, các cation, tổng N, P, K, kim loại nặng, anion, khả năng hấp phụ, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật,...
2.3 Địa điểm và vị trí quan trắc môi trường đất
Một trong những nội dung quan trọng không thể bỏ qua trong quy trình quan trắc môi trường đất chính là xác định địa điểm và vị trí quan trắc. Thường thì các vị trí quan trắc sẽ ở vị trí trung tâm hoặc xung quanh vùng biên của môi trường đất đó.
Xác định vị trí quan trắc môi trường đất là vấn đề quan trọng không thể bỏ qua
Cụ thể hơn, vị trí quan trắc sẽ được chọn ở những nơi mà đất chịu ảnh hưởng chính, ví dụ như: Những vùng đất có nguy cơ ô nhiễm tổng hợp bởi hạ lưu các dòng chảy trong thành phố, chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt của người dân,...; Vị trí đất bị bạc màu có độ phì nhiêu tự nhiên thấp; Vùng đất có nguy cơ mặn hoá, phèn hoá cao; Vùng đất thâm canh trong nông nghiệp; Vị trí đất dốc có khả năng thoái hóa, xói mòn, rửa trôi cao; Vị trí đất bị sa mạc hoá;... Song song với quá trình chọn vị trí đất chịu nhiều ảnh hưởng, cũng cần lựa chọn thêm một số địa điểm không phải chịu tác động nhiều có điều kiện tương tự để tiến hành so sánh, đánh giá.
2.4 Các thông số dùng trong quan trắc môi trường đất
Thông số vật lý dùng trong quan trắc môi trường đất
- Thành phần cơ giới, phân cấp hạt
- Kết cấu đất
- Đặc trưng về độ ẩm: Độ ẩm cây héo, sức hút ẩm tối đa của đất,...
- Độ xốp, độ chặt của đất, dung trọng, tỷ trọng của vị trí đất cần quan trắc
- Khả năng thấm và mức độ thấm nước của đất
Thông số hoá học dùng trong quan trắc môi trường đất
- pH (H2O, KCl, CaCl2)
- Tổng số N, P, K
- Thế oxi hoá khử (có thể là Eh hoặc ORP)
- Chất hữu cơ
- Kali dễ tiêu, lân dễ tiêu
- Dung tích hấp thu (CEC)
- Cation trao đổi (Ca2+, Mg2+, K+, Na+)
- Độ no bazo (BS% = (Ca2+ + Mg2+ + K+ + Na+) x 100/CEC)
- Độ dẫn điện, tổng số muối tan của vùng đất cần quan trắc
- HCO3- (chỉ áp dụng với vùng đất mặn)
- Các anion (CL, SO42-)
- Tỷ lệ % của Na trao đổi (ESP = %Na x 100/CEC)
- Tỷ lệ hấp phụ Na (SAR = 1,41 Na/(Ca+Mg)0,5)
- NH4+, NO3-
- Kim loại nặng: Cu, Pb, Zn, Cd, As, Hg, Cr
- Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật clo hữu cơ, phốt pho hữu cơ, hoá chất trừ cỏ, PAHs
2.5 Thông số sinh học dùng trong quan trắc môi trường đất
- Tổng số vi sinh vật trong đất
- Vi khuẩn
- Nấm
- Giun đất
Vừa rồi MTGroup đã chia sẻ đến bạn những thông tin liên quan đến chương trình quan trắc môi trường đất. Hy vọng lượng thông tin này sẽ giúp ích cho bạn trong thực tiễn. Đừng quên thường xuyên theo dõi website của chúng tôi để cập nhật nhiều bài viết hay và bổ ích hơn nữa nhé!
Ngoài ra, nếu bạn đang tìm kiếm một đơn vị cung cấp các giải pháp hệ thống quan trắc tự động thì hãy đến ngay với MT Group. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực quan trắc môi trường, chúng tôi đảm bảo sẽ giúp bạn tìm ra giải pháp tối ưu cho vấn đề bạn đang gặp phải. Hãy nhanh tay liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ dưới đây để được tư vấn chi tiết hơn nữa:
Công ty TNHH Minh Thành Group
Điện Thoại: +84-963189981
Email: quantrac.mtg@gmail.com
Trụ sở: Số 32 đường Nguyễn Khuyến, Phường Võ Cường, Thành phố Bắc Ninh, Tỉnh Bắc Ninh
Văn Phòng Đại Diện Hà Nội: Tòa 21T1 Hapulico, số 83 Vũ Trọng Phụng, Quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội
Văn Phòng Đại Diện Hồ Chí Minh: Số 20 đường số 1 KDC CityLand Park Hills, Quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh
